Kamishibai




Kamishibai


Que é o kamishibai? 

Kamishibai, en xaponés, quere dicir “teatro de papel”.

É unha forma de contar contos moi popular en Xapón. Adoita estar dirixido a nenas e nenos pequenos que van gozar del en grupo. Tamén é utilizado como recurso didáctico. Está formado por un conxunto de láminas que ten un debuxo nunha cara e texto na outra. O seu contido, xeralmente en forma narrativa, pode referirse a un conto ou a algún contido de aprendizaxe.

Como o texto está na parte posterior das láminas o kamishibai sempre necesita un presentador ou intérprete que lea o texto mentres os espectadores contemplan os debuxos.

A lectura do kamishibai realízase colocando as láminas en orde sobre un soporte, teatrillo de tres portas que se chama “butai”, de cara ao auditorio, e deslizando as láminas unha tras outra mentres se le o texto.


Orixe do Kamishibai

Estamos en 1930, nunha das rúas máis populosas de Tokio. De lonxe vese chegar a un home en bicicleta. O home apéase dela e fai soar unha carraca. Pronto empezan a arremolinarse ao redor del decenas de nenos.

É lóxico, o home é un vendedor de lambetadas. Pero, ademais, trae consigo o kamishibai. Saca un teatrillo de madeira do tamaño dun maletín, polo que comeza a deslizar unhas láminas cuns debuxos de trazos grosos e sinxelos. No seu reverso está escrito un texto con rápidas descricións e diálogos vivaces, que o home le. Os nenos escoitan e miran pampos, gritan aterrados, ou rin a pleno pulmón.

O kamishibai nunca falla, é máxico, sempre consegue atrapar a atención dos nenos, facelos atravesar esa liña que separa a fantasía da realidade.

Este é, pois, a orixe do kamishibai: xurdiu en Xapón, durante a crise económica de finais dos anos 20, como unha fórmula para combater o desemprego: o home da bicicleta, tras o éxito da representación, vendía con máis facilidade as súas lambetadas entre os felices nenos.

Tras unhas décadas de declive, nos últimos anos o kamishibai rexurdiu, esta vez xa como unha actividade puramente lúdica e pedagóxica, e fíxoo con tanta forza que a súa maxia se estendeu desde o país do Sol Nacente a outros continentes. Para coñecer algo máis da súa historia.

Kamishibai, en xaponés, quere dicir “teatro de papel”. Con todo, o kamishibai é moito máis que iso: é todo un universo repleto de historias sinxelas pero ricas en sentimentos e ensinos.


A súa maxia

O kamishibai fascina á audiencia. Une a maxia das palabras co encanto das imaxes captando a atención de todos, especialmente dos máis pequenos. O compoñente teatral do kamishibai transcende á simple lectura, axuda a conseguir un efecto máxico e de concentración en torno ao conto moito máis facilmente que con outras técnicas.

Ao interpretar un kamishibai prodúcese a interacción gozosa e compartida entre os membros da audiencia, entre estes e o intérprete, e entre ambos e a mensaxe que o autor quere transmitir.

Os nenos asisten en grupo a un espectáculo no que todos xuntos poden gritar de medo ou rir con forza. Isto lles predispón a compartir os mesmos sentimentos, experimentando a sensación de grupo e o goce conxunto. Devandito efecto pode ser incrementado polo intérprete adaptando o seu entonación, ritmo e mesmo variando expresións tendo en conta o ambiente creado.


E ademais…
– Pode axudar a recuperar a tradición oral e facilita enormemente o contar contos a outras persoas: avós aos seus netos, mozos maiores a outros máis pequenos, nunha festa infantil… 
– Esperta a imaxinación e a fantasía entre os oíntes.
– Fomenta o gusto pola lectura e a escritura.
– Permite o tratamento da interculturalidade de forma natural mediante o uso de contos de diferentes culturas. Co kamishibai, ademais de coñecer os distintos textos, gozarán das imaxes que corresponden ás tradicións de cada unha delas.
– Facilita que os nenos asuman o papel non só de oíntes, senón tamén de intérpretes e creadores.
– Como creadores, no Obradoiro de Kamishibai se lles esixe e fomenta o traballo en grupo e a participación en actividades do centro e/ou da contorna.
– Axuda a estruturar e organizar os textos narrativos.
– Resulta moi adecuado no tratamento integrado das distintas linguas.
* Documentos de referencia:   IKAJA, Asociación Internacional de Kamishibai de Xapón, nvos 1-2 de Kamishibai, Newsletter.Japan.




Documentos básicos

Ofrecémosche estes documentos como os básicos para coñecer os aspectos máis importantes do kamishibai e das experiencias que con dita técnica estamos a ter nos nosos centros.
A maxia do kamishibai, publicado por TK

Outros documentos:
ALDAMA JIMÉNEZ, Carmen (2005): “Os contos do Sol Nacente”, en A miña Biblioteca, nº 3 (outubro), pp. 62-66.
ALDAMA JIMÉNEZ, Carmen (2006): “Kamishibai. Outra forma de contar contos”, en BiribilkaRevista dos Centros de Apoio ao Profesorado de Navarra, nº 3 (abril), pp.10-14.

Como elaborar un kamishibai,  en A miña Biblioteca. A revista do mundo bibliotecario,  nº 15,  outono de 2008, páxs. 48-52.  Descríbense as principais pautas para a elaboración de kamishibais. De especial interese para todos os educadores que queiran desenvolver un Taller de Kamishibai.

Seguinte
« Prev Post
Anterior
Next Post »